Prozdrowotne właściwości rukwi wodnej znane są już od wielu wieków. Amerykańscy naukowcy dowodzą nawet, że jest ona najzdrowszym warzywem na świecie. Istotnie, rukiew wodna to niezwykle cenne źródło witamin i substancji, które wykazują działanie przeciwnowotworowe i opóźniają proces starzenia się organizmu. Czym jeszcze wyróżnia się ta zielona roślina, jak się ją uprawia i gdzie można kupić – o tym w dalszej części tekstu.

Rukiew wodna, nazywana również rzeżuchą wodną, to bylina należąca do rodziny kapustowatych. Naturalnym środowiskiem jej występowania są rzeki, jeziora, potoki, strumienie itp. Jeśli chodzi o zasięg geograficzny, można ją spotkać na wszystkich kontynentach, choć zasadniczo gatunek ten pochodzi z terenów Azji i Europy. W Polsce rukiew występuje dość rzadko, dlatego też roślina ta znajduje się pod częściową ochroną i przypisano jej kategorię NT, co oznacza gatunek bliski zagrożenia.

Rukiew wodna posiada rozgałęzioną, uniesioną bądź pochylającą się łodygę o grubości od 2 do 10 mm. Liście tej rośliny są pierzastosieczne i mają długość od 5 do 15 cm, z wyróżniającym się liściem szczytowym, który jest sporo większy od pozostałych. Rukiew posiada niewielkie kwiaty o białym kolorze z płatkami o długości od 4 do 5 mm. Długość owocu wynosi natomiast od 10 do 18 mm. Jest nim wydłużona łuszczyna o długości ok. 15 mm. Zapach rukwi wodnej jest charakterystycznie wyrazisty.

Zdrowotne właściwości rukwi wodnej

Naukowcy z William Paterson University w Stanach Zjednoczonych przebadali 47 warzyw i owoców jeśli chodzi o obecność 17 składników, które mają kluczowe znaczenie dla ludzkiego organizmu. Doszli oni do wniosku, że rukiew wodna przewyższa pod tym względem wszystkie badane produkty z tej kategorii, wypadając korzystniej nawet od jarmużu, brokułów, czy pomidorów. Amerykańskie Centrum Kontroli Chorób i Prewencji (CDC) sklasyfikowało ją na 1. miejscu w rankingu zdrowej żywności.

Jak już wspomniano, rukiew wodna zawiera związki chemiczne wykazujące działanie antynowotworowe. Mowa tutaj o izotiocyjanianach, które są jednocześnie odpowiedzialne za specyficzny smak warzywa. Jednakże ich najważniejszą rolą jest powstrzymywanie rozrostu komórek rakowych i zapobieganie nawrotom choroby nowotworowej.

Cenną właściwością rukwi jest również wysoka obecność w tej roślinie witamin A, C, E, K i B (B₁, B₂, B₃, B₆), co czyni z niej znakomite panaceum w walce z awitaminozą. Duża zawartość witaminy C wspiera z kolei budowanie odporności organizmu.

Ponadto prozdrowotny potencjał rukwi wodnej tkwi w jej właściwościach przeciwzapalnych, antybakteryjnych, żółciopędnych, regulacji przemiany materii (pomoc przy zaparciach), czy stabilizacji poziomu cholesterolu i glukozy we krwi. W medycynie ludowej roślina ta znajduje zastosowanie jako środek wykrztuśny i remedium na ukojenie nerwów.

Rukiew wodna doskonale sprawdza się również jak środek do pielęgnacji cery, z uwagi na wysoką zawartość antyoksydantów, takich jak beta-karoten oraz witaminy C i E. Można ją stosować w postaci okładów na twarz, dzięki czemu skóra stanie się bardziej elastyczna i wygładzona, przybierając młodszy wygląd. Inną właściwością rośliny jest jej zdolność do rozjaśniania piegów i łagodzenia przebarwień. Zastosowanie wyciągu z rukwi wodnej pomaga też złagodzić stan zapalny skóry.

Rukiew wodna – jak ją uprawiać?

Istnieją dwie możliwości uprawy rukwi wodnej: w ogrodzie albo w doniczce. W pierwszym przypadku należy wysiewać ją na terenach położonych blisko zbiornika wodnego (najlepiej na gruntach okresowo zalewanych), względnie pamiętać o systematycznym nawadnianiu. Roślina ta powinna wzrastać w słonecznym lub lekko zacienionym miejscu. Drugim sposobem jest jej uprawa w doniczce, najlepiej na parapecie, z uwagi na konieczność regularnego i intensywnego podlewania. Nasiona rzeżuchy wodnej wysiewa się od marca do kwietnia (pod osłoną) bądź pomiędzy majem a sierpniem (na powietrzu). Roślina powinna wykiełkować miej więcej po 8-12 dniach.

Gdzie można kupić rukiew wodną?

Nasiona rukwi wodnej, jak też sama roślina dostępne są w sklepach ze zdrową żywnością, sklepach ogrodniczych i większych sieciach spożywczych. Można je również zamówić, korzystając ze sprzedaży wysyłkowej. O cenie rzeżuchy wodnej decyduje to, w jakiej postaci chcemy ją kupić: jako sadzonkę, młode listki, czy suszone ziele.

Rukiew wodna jako dodatek kulinarny

Potrawy z rukwią wodną stają się obecnie coraz bardziej popularne. Z wykorzystaniem tej zielonej rośliny można skomponować pyszne kanapki, pasy warzywne, czy sosy (np. pesto). Jej pikantny, trochę pieprzny smak zaspokoi kulinarne gusta niejednego smakosza. Warta polecenia może być np. sałatka warzywna z dodatkiem świeżych listków rukwi. Innym pomysłem jest wzbogacenie rukwią różnego rodzaju koktajli.

Ciekawostki

Czy wiesz, że:

• W okresie średniowiecza w takich krajach, jak: Francja, Anglia, Niemcy, czy Szwajcaria rukiew wodna była uprawiana w specjalnie skonstruowanych w tym celu basenach;
• Roślina ta była jedną z ulubionych potrawa cesarza Napoleona;
• Rukiew wodna stanowi element herbów takich francuskich miejscowości i gmin, jak: Vernon, Vayres-sur-Essonne, czy D’Huison-Longueville;
• Liście tej zielonej rośliny stanowiły jeden ze składników potrawy, jakim było tarty ze szparagami i rukwią wodną, zaserwowanej podczas przyjęcia weselnego księcia Williama z księżną Catherine w pałacu Buckingham w 2011 roku.

Artur Sobaszkiewicz/GC