Kserostomia – kiedy w ustach brakuje wilgoci
Opublikowano: 4 listopada 2017

Wiele się mówi o zespole suchego oka, a dużo mniej o suchości w ustach, co najwyżej – o brzydkim zapachu. A to właśnie on bywa skutkiem kserostomii, czyli nadmiernej suchości w jamie ustnej. 

Ślina niemal w całości składa się z wody, ale zawiera także enzymy, wapń, fosfor, fluor, które pomagają w remineralizacji szkliwa. W jej składzie znajdują się także substancje zaburzające metabolizm bakterii i grzybów, co stanowi ochronę dla zębów. Dorosły i zdrowy człowiek produkuje do 3 litrów śliny na dobę. Wytwarzana jest przez ślinianki przyuszne, podjęzykowe, podżuchwowe i gruczoły ślinowe w błonie śluzowej warg, podniebienia, języka oraz policzków – prawdziwy kombinat produkcyjny.

Ślina ułatwia przeżuwanie pokarmów, odpowiada za prawidłowe odczuwanie smaku, wspomaga artykulację oraz trawienie pokarmów. O kserostomii mówimy, gdy gruczoły wydzielają zbyt mało śliny, co prowadzi do nadmiernej suchości w ustach. Jej skutkiem może być rozwój próchnicy i grzybicy jamy ustnej.

Kserostomia – jakie mogą być jej przyczyny?

Jak się okazuje jest ich bardzo wiele i na dodatek spowodowanych zupełnie różnymi problemami.

Podobnie, jak w przypadku wielu innych chorób, tak i tutaj przyczyna może tkwić w stylu życia i złych nawykach, takich jak palenie, picie alkoholu, tłustej diecie z ostrymi przyprawami, które wysuszają śluzówkę.

Wpływ ma także nieprawidłowe oddychanie – przez usta, zamiast przez nos. Przyczyną mniejszej produkcji śliny może być także podeszły wiek oraz zmiany hormonalne, jakie zachodzą u kobiet podczas menopauzy. Suchość w ustach jest także sygnałem odwodnienia organizmu spowodowanego gorączką, wymiotami, biegunką, czy nadmierną potliwością.

Kserostomia bywa jednym z objawów anemii, cukrzycy, mukowiscydozy, reumatoidalnego zapalenia stawów, a także chorób otępiennych, jak: Alzheimer i Parkinson, może też być skutkiem ubocznym leczenia chorób nowotworowych – radioterapii okolic głowy i szyi oraz chemioterapii. Suchość mogą też wywoływać leki przeciwdepresyjne i przeciwlękowe, neuroleptyki, a także środki odurzające, np. marihuana.

Jak sobie pomóc?

Najbardziej banalną przyczyną zasychania w ustach jest odwodnienie, aby temu zapobiec należy nosić z sobą wodę mineralną i popijać ją małymi łykami co kilkadziesiąt minut, szczególnie w ciepłe dni. Aby pobudzić pracę ślinianek dobrze jest żuć bezcukrowe gumy, ssać kostki lodu, mrożone owoce i tabletki z witaminą C.

Prócz domowych sposobów w aptece można kupić preparaty zbliżone składem do fizjologicznej śliny. Substancje w nich zawarte łagodzą dolegliwości i zapobiegają powstawaniu przykrego zapachu z ust.

Są to tylko środki zaradcze, bo żeby ustalić przyczynę suchości i zacząć jej prawidłowe leczenie, trzeba skonsultować się z lekarzem.