Czy podatek cukrowy okazał się sukcesem? Znamy pierwsze dane
Opublikowano: 17 stycznia 2022

Podatek cukrowy od samego początku budził wiele kontrowersji. Zdaniem rządu miał on pomóc w walce z otyłością oraz złym odżywianiem, szczególnie wśród dzieci. Choć na wyciąganie większych wniosków przyjdzie jeszcze czas, już teraz warto przyjrzeć się pierwszym danym.

Dlaczego wprowadzono podatek cukrowy?

Rząd wprowadzenie podatku cukrowego tłumaczył troską o zdrowie Polaków. Politycy mówili między innymi o tym, że spodziewają się mniejszego zainteresowania produktami zawierającymi cukier wśród konsumentów. Wyższe ceny miały skutecznie odstraszać potencjalnych nabywców.

Sceptycy zakładali jednak, że nawyki konsumentów nie zmienią się zbyt szybko. Jednak i na taką argumentację rząd miał przygotowaną odpowiedź. Politycy Prawa i Sprawiedliwości zapewnili, że aż 96,5% przychodu z opłaty cukrowej trafi do Narodowego Funduszu Zdrowia. Z kolei NFZ ma przeznaczyć te środki na działania o charakterze edukacyjnym i profilaktycznym oraz na świadczenia opieki zdrowotnej związane z utrzymaniem i poprawą stanu zdrowia pacjentów z chorobami rozwiniętymi na tle niewłaściwych wyborów i zachowań zdrowotnych, w szczególności z nadwagą i otyłością.

Na wysokość opłaty składają się następujące części:

1) opłata stała: 0,50 zł za zawartość cukrów w ilości równej lub mniejszej niż 5 g w 100 ml napoju, lub za zawartość w jakiejkolwiek ilości co najmniej jednej substancji słodzącej

2) opłata zmienna: 0,05 zł za każdy gram cukrów powyżej 5 g w 100 ml napoju – w przeliczeniu na litr napoju.

Podatek cukrowy – ministerstwo ujawnia dane

Ministerstwo Finanse odpowiedziało na pytanie TVN24 odnośnie tego, jaka kwota trafiła do Skarbu Państwa z tytułu nowego podatku.

Wpływy za styczeń 2021 r. z tytułu opłaty od słodkich napojów i podobnych produktów, według stanu na 4 marca 2021 r. wynosiły 75 964 310,12 zł. W terminie wniosło opłatę 469 podmiotów, natomiast 74 podmioty wniosły opłatę po upływie obowiązującego terminu. Powyższe dane nie są ostateczne i mogą ulec zmianie. Pełne dane w tym zakresie będą dostępne w terminie późniejszym. 96,5 procent przychodów z opłaty od napojów słodzonych zostanie przekazane do NFZ, a pozostałe 3,5 procent zostanie przeznaczone na koszty egzekucji należności z tytułu tych opłat i obsługę administracyjną ich pozyskiwania – poinformował resort finansów.

Janusz Rubas, prezes Hoop Polska uważa, że podatek cukrowy zbyt mocno uderza w konsumentów. Producent tłumaczy, że nie był w stanie wziąć na siebie kosztu podatku, dlatego cena napoju musiała zostać zwiększona.

Wysokość podatku od wspomnianej dwulitrowej butelki Hoop Coli wynosi mniej więcej tyle, ile sama cena sprzedaży produktu z naszej firmy. Nie można było tego amortyzować w żaden sposób, bo koszt jest niebotyczny. Koszt opłaty cukrowej musieliśmy przerzucić na konsumenta, bo po prostu nie stać nas było, by wziąć ją na siebie – tłumaczy Rubas.

Podatek cukrowy w innych państwach

Nowy podatek budzi duże kontrowersje. Przede wszystkim jednak eksperci zastanawiają się nad tym, czy faktycznie jego wprowadzenie w innych państwach miało wpływ na poprawę postaw konsumenckich.

Jak pokazują badania, w krajach, w których podatek cukrowy obowiązuje od lat, nie udało się „wygrać z otyłością”. Tego typu danina najdłużej funkcjonuje w Norwegii, bo od 1981 roku. Gdy wprowadzano podatek w tym państwie otyłych było 9,8% ludzi. Aktualnie jest to aż 25% społeczeństwa.

Podobnie sytuacja wygląda na Łotwie. W 2004 roku, gdy wprowadzano podatek cukrowy, otyłych było 21,7% Łotyszy. W ciągu pięciu lat liczba ta wzrosła o 4,6%. Tutaj również danina nie przyczyniła się do poprawy zdrowia obywateli.

Można więc dojść do wniosku, że podatek cukrowy poprawia jedynie państwowy budżet. W przypadku zdrowia sytuacja wygląda bowiem znacznie gorzej.

Andrzej Dworzański

Tagi: cukier, Hoop Cola, Janusz Rubas, Narodowy Fundusz Zdrowia, podatek cukrowy, podatki, prawo, zdrowie